ลิ่มเลือดอุดตัน Embolism

ลิ่มเลือดอุดตัน Embolism คือการที่มีสิ่งอุดตัน เช่น ลิ่มเลือด ไขมัน ฟองอากาศ หรือสารอื่น ๆ เคลื่อนที่ไปตามกระแสเลือดและไปติดอยู่ในหลอดเลือด ทำให้การไหลเวียนของเลือดถูกขัดขวาง

ภาวะนี้สามารถเกิดขึ้นได้ในหลอดเลือดแดงหรือหลอดเลือดดำ หากเกิดในหลอดเลือดแดง จะทำให้เลือดที่มีออกซิเจนไม่สามารถไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ได้ ส่งผลให้อวัยวะนั้น ๆ ขาดออกซิเจน ซึ่งอาจจะเป็นเส้นเลือดแดงใหญ่ เช่น ที่แขน ขา ทำให้เกิดการขาดเลือดและอวัยวะนั้นตาย (gangrene) ถ้าเป็นที่สมอง ก็จะเกิดอาการอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือที่หัวใจโคโรนารี่ ก็จะทำให้เกิดอาการหัวใจขาดเลือด ที่ไต ทำให้เนื้อไตตาย ไตวาย เป็นต้น หากเกิดในหลอดเลือดดำ อาจทำให้ลิ่มเลือดเคลื่อนไปยังปอดและเกิดภาวะเส้นเลือดอุดตันในปอด (Pulmonary Embolism)
นอกจากนี้ ฟองอากาศ ไขมัน หรือสารอื่น ๆ ก็สามารถเป็นสาเหตุของการอุดตันได้เช่นกัน เราอาจจะเคยได้ยินภาวะอันตรายมากๆ ในหญิงตั้งครรภ์ที่เรียกว่า Amniotic fluid embolism หรือ น้ำคร่ำอุดตัน และอีกภาวะหนึ่งคือฟองแก๊ซอุดตัน decompression sickness ที่เกิดในกรณีดำน้ำลึกและขึ้นมาผิวน้ำเร็วเกินไป

อาการของภาวะเส้นเลือดอุดตันขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เกิดการอุดตัน หากเกิดในสมอง อาจมีอาการอ่อนแรง ชา หรือสูญเสียการทรงตัว หากเกิดในปอด อาจมีอาการหายใจลำบาก เจ็บหน้าอก หรือไอเป็นเลือด การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุและตำแหน่งของการอุดตัน อาจใช้ยาละลายลิ่มเลือด ยาต้านการแข็งตัวของเลือด หรือในบางกรณีอาจต้องผ่าตัด

การป้องกันภาวะเส้นเลือดอุดตัน ถ้าจากบางสาเหตุ เช่นเส้นเลือดตีบ สามารถทำได้โดยการรักษาสุขภาพทั่วไป เช่น การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ การรับประทานของมัน เป็นต้น